Yurt Dışından Alınan Ürün Kusurlu Çıkarsa Ne Yapılabilir?
İnternet üzerinden gerçekleştirilen alışverişlerde sınırlar kalkmış gibi görünse de, tüketici haklarının korunması konusunda ülkeler arası uygulama farkları bazı belirsizlikleri beraberinde getirmektedir. Özellikle yurtdışından sipariş edilen ürünlerin ayıplı çıkması ya da hiç ulaşmaması durumunda, tüketicilerin ne yapabileceği sorusu önem kazanmaktadır.
ICPEN Nedir?
Uluslararası Tüketici Koruma ve Uygulama Ağı (ICPEN), 70’ten fazla ülkedeki tüketici koruma kurumlarını bir araya getiren ve yaklaşık 5 milyar tüketiciyi temsil eden uluslararası bir iş birliği platformudur. Türkiye, 2010 yılından bu yana bu yapının aktif bir üyesidir. ICPEN’in temel hedefi, sınır ötesi tüketici sorunlarına çözüm üretmek, tüketici koruma uygulamalarını iyileştirmek ve tüketici haklarının uluslararası düzeyde etkin şekilde uygulanmasını sağlamaktır. Bu çerçevede üyeler arasında bilgi alışverişi, uygulama iş birlikleri ve politika uyumlaştırmaları teşvik edilmektedir.
ICPEN’in görevlerini yerine getirirken benimsediği üç temel strateji şunlardır:
Tüketici koruma uygulamaları konusunda uluslararası iş birliği ve eşgüdüm sağlamak, tüketici davranışları, eğilimleri ve karşılaşılan risklere ilişkin bilgi ve istihbarat paylaşımında bulunmak, temel tüketici koruma yasaları ve düzenleyici yaklaşımlar konularında iyi uygulama örneklerini paylaşmak.
Şikayetlerin Adresi: econsumer.gov
Uluslararası alışverişlerde yaşanan dolandırıcılık, aldatıcı reklam veya sözleşmeye aykırı davranışlar gibi tüketici mağduriyetlerini econsumer.gov sitesi aracılığıyla bildirebilirsiniz. Site, 2014 yılından bu yana Türkçe olarak da hizmet vermektedir.
Bu platform aracılığıyla, başka bir ülkede yerleşik bir satıcıya karşı şikayette bulunmak mümkündür. Örneğin, Türkiye’de yaşayan bir tüketici, Almanya’daki bir çevrim içi mağazadan aldığı ve teslim edilmeyen bir ürün hakkında site üzerinden şikayet oluşturabilir.
Yapılan şikayetler, Türkiye’de Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından izlenmekte ve yıllık istatistik raporlarına dahil edilmektedir. Şikayetler aynı zamanda ICPEN’e üye ülkelerdeki resmi tüketici koruma kurumlarına da iletilmekte; bu sayede mağduriyetin giderilmesi ve benzer vakaların önlenmesi amaçlanmaktadır.
Hangi Durumlarda Bildirim Yapabilirsiniz?
Aşağıda örneklenen durumlar, sık karşılaşılan sınır ötesi tüketici sorunlarına örnek teşkil etmektedir:
“İnternetten kıyafet siparişi verdim; ürün hiç gelmedi ama kredi kartımdan ödeme çekildi.”
“Yurt dışından elektronik eşya aldım. Ardından bir çekiliş kazandığım söylenerek vergi ödemem istendi. Ücreti gönderdim, ama kimseye ulaşamadım.”
“İnternette yurt dışı kaynaklı bir iş ilanına başvurdum. İşe alınmadan önce işlem ücreti yatırmam gerektiği söylendi. Ücreti ödedim fakat bir daha geri dönüş olmadı.” Bu ve benzeri durumlarla karşılaştığınızda, econsumer.gov adresinden şikayet formunu doldurarak dolandırıcılığı veya hak ihlalini bildirebilirsiniz.
Neden Şikayet Etmelisiniz?
Uluslararası şikayetlerde bireysel başvuruların, sadece kişisel mağduriyetin giderilmesi değil; küresel tüketici güvenliğinin sağlanmasına da katkı sunduğu unutulmamalıdır. Her bir şikayet:
- Tüketici koruma kurumlarının dolandırıcılık eğilimlerini tespit etmesini kolaylaştırır,
- Şirketler hakkında uluslararası soruşturmaların başlatılmasına zemin hazırlar,
- Aynı satıcıdan zarar görebilecek diğer tüketicilerin korunmasına katkı sağlar,
- Küresel düzeyde şeffaflık ve hesap verebilirliğin artırılmasına yardımcı olur.
Bu nedenle, sınır ötesi alışverişlerde yaşadığınız sorunları bildirmek yalnızca bireysel bir hak değil; aynı zamanda kolektif bir sorumluluktur.
econsumer.gov Üzerinden Şikayet Nasıl Yapılır?
•https://www.econsumer.gov/?lang=tr adresine gidin.
•Sağ üst köşeden dili Türkçe olarak seçin.
•Ana sayfada yer alan “Raporunuzu Şimdi Başlatınız” butonuna tıklayın.
•Açılan formda:
•Satıcı firma bilgilerini,
•Alışveriş tarihini,
•Ödeme yöntemini,
•Yaşadığınız sorunu,
•Kendi iletişim bilgilerinizi eksiksiz ve doğru biçimde girin.
•Formu tamamladıktan sonra “Gönder” butonuna tıklayarak işlemi tamamlayın.
Not: Sisteme yüklediğiniz bilgiler, ilgili ülkenin tüketici koruma kurumlarıyla paylaşılır. Bu nedenle mümkün olduğunca net ve belgeli bilgi sunmak önemlidir.
Uluslararası Alışverişte Güvenli Satıcı Nasıl Anlaşılır?
•HTTPS bağlantısı: Web sitesinin adresi “https://” ile başlıyorsa, bu temel bir güvenlik önlemidir.
•İletişim Bilgisi: Gerçek adres ve müşteri hizmetleri numarası varsa, daha güvenilirdir.
•Şirket Hakkında Yorumlar: Google, Trustpilot, SiteJabber gibi sitelerden diğer kullanıcıların deneyimlerini kontrol edin.
•Açık İade ve Şartlar Politikası: Net bir şekilde belirtilmişse, bu da olumlu bir işarettir.
•Gerçek Olmayan İndirimler: Çok cazip fiyatlar genellikle dolandırıcılık emaresi olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Uluslararası şikayet yaptıktan sonra geri dönüş alabilir miyim?
Evet, şikayetiniz ilgili ülkenin resmi kurumuna iletilir. Ancak doğrudan birebir iletişim olmayabilir. Şikayetinizin sisteme katkısı büyüktür.
Şirket küçük veya az biliniyorsa da şikayet edebilir miyim?
Evet. Şirketin büyüklüğü fark etmeksizin her türlü dolandırıcılık veya ihlal bildirilebilir.
Sadece para mı iade edilir? Başka yaptırımlar var mı?
Para iadesi talebi dışında; firmanın denetlenmesi, uyarılması veya erişim engeli gibi yaptırımlar da söz konusu olabilir.